Dünya Engelliler Günü yaklaşırken, bir kez daha hepimizin üzerine düşen sorumluluğu hatırlatmak istiyorum: Toplumun her kesimi için fırsat eşitliği yaratmak!
Dijitalleşme çağında toplumun her kesimi için fırsat eşitliği yaratmak, önemli bir sorumluluk haline gelmiştir. Bu noktada yapay zekâ teknolojileri, kamu hizmetlerini daha erişilebilir ve kapsayıcı hale getirmek için önemli bir araç olarak karşımıza çıkıyor. Özellikle engelli bireylerin kamusal alanlarda ve dijital platformlarda daha rahat ve bağımsız bir şekilde hareket edebilmeleri için yapay zekâ çözümleri büyük bir potansiyel sunuyor.
Engellilere yönelik teknolojik çözümler arasında, sesli komut sistemleri, görme engellilere yönelik ekran okuyucular, işitme engelliler için gerçek zamanlı alt yazı hizmetleri ve hatta fiziksel engelliler için robotik asistanlar yer alıyor. Örneğin, İzmir ve Ankara Büyükşehir Belediyeleri gibi bazı yerel yönetimler, web sitelerinde yapay zekâ destekli erişilebilirlik çözümleriyle bu alanda öncülük ediyor.
Ancak ne yazık ki bu projeleri ortaya koyan belediyelerin sayısı, bir elin parmağını geçmiyor. Türkiye genelinde engelli bireylerin kamu hizmetlerine erişiminde hala önemli zorluklar var. Birçok kamu kurumu web sitesi erişilebilirlik standartlarına uygun değil. Peki yapay zekâ, kamu hizmetlerinin engelliler için fayda sağlaması amacıyla ne şekilde kullanabilir?
Elbette ki şu üç ana başlık, bu sorunun cevabını gözler önüne serecektir:
Kişiselleştirilmiş Erişim: Yapay zekâ, bireylerin ihtiyaçlarına özel çözümler sunabilir. Örneğin, belediye web siteleri ve uygulamalarında kişisel engellilik profiline uygun içerik sunulabilir.
Akıllı Ulaşım: Akıllı ulaşım sistemleri, engellilerin toplu taşıma araçlarına erişimini kolaylaştırabilir. Örneğin, görme engellilere sesli yönlendirme yapan otobüs durakları veya tekerlekli sandalye kullanıcıları için akıllı asansörler geliştirilebilir.
Kapsayıcı Dijital Hizmetler: Kamu kurumlarının web siteleri ve mobil uygulamaları, yapay zekâ destekli otomatik çeviri ve konuşma tanıma teknolojileriyle daha erişilebilir hale getirilebilir.
Kapsayıcılık Bir Lüks Değil İnsan Hakkıdır!
Engellilerin kamu hizmetlerine erişimi, yalnızca teknolojik bir iyileştirme değil, aynı zamanda sosyal bir sorumluluktur. Bu bağlamda, Türkiye’deki belediyeler ve kamu kurumlarının dijitalleşme süreçlerinde erişilebilirlik standartlarını öncelik haline getirmesi gerekiyor.
Bir toplumun gelişmişlik düzeyi, en dezavantajlı kesimlerine sağladığı fırsatlarla ölçülür. Yapay zeka, bu fırsat eşitliğini sağlama yolunda önemli bir araç olabilir. Ancak, bu teknolojinin etkili olabilmesi için kamu kurumlarının yalnızca teknolojiyi kullanması yetmez; aynı zamanda bu çözümleri toplumsal ihtiyaçla